Η βασική ιδέα, πίσω από αυτό το πολεοδομικό εγχείρημα, αφορά την καλύτερη ποιότητα ζωής για τους κατοίκους των πόλεων. Στο μέλλον, όλοι θα πρέπει να μπορούν να κάνουν τις καθημερινές δραστηριότητές τους μέσα σε 15 λεπτά με τα πόδια.
Αναζητήστε στο διαδίκτυο «πόλεις των 15 λεπτών» και προετοιμαστείτε για ένα κρεσέντο θεωριών συνομωσίας, με κεντρική ιδέα ότι οδηγούν σε μία δυστοπία. Είναι όμως αυτή η αλήθεια;
Αστικός ανασχεδιασμός
Σε όλο τον κόσμο οι πόλεις μεγαλώνουν ανεξέλεγκτα και μαζί τους τα ανάλογα προβλήματα, όπως η κοινωνική ανισότητα, ο αποκλεισμός, τα υπερφορτωμένα δίκτυα μαζικής μεταφοράς, η αιθαλομίχλη και οι αντίστοιχες επιβλαβείς συνέπειες για την υγεία και το περιβάλλον.
Μια ιδέα για το πώς το μέλλον θα μπορούσε να γίνει πιο βιώσιμο και πιο υγιές ήρθε με την «πόλη των 15 λεπτών», όπως αναφέρει σχετικώς σε δημοσίευμά της η Deutsche Welle.
Η βασική ιδέα πίσω από αυτό το πολεοδομικό εγχείρημα αφορά την καλύτερη ποιότητα ζωής για τους κατοίκους των πόλεων και την κάλυψη όλων των βασικών αναγκών τους σε κοντινή απόσταση περίπου 15 λεπτών.
Η ιδέα του αστικού ανασχεδιασμού αποσκοπεί ουσιαστικά στη μείωση των εκπομπών αέριων ρύπων και στον περιορισμό των αποστάσεων. Αλλά και μια λύση για τα ανεπαρκή μέσα μαζικής μεταφοράς, τον πολύ χαμένο χρόνο και το ακόμα περισσότερο άγχος του σήμερα…
Οι πόλεις των 15 λεπτών υπάρχουν ήδη. Δεν είναι κάποιο σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Αρκετοί δήμοι στο Παρίσι, στη Βαρκελώνη, στη Σαγκάη, στη Μελβούρνη, στο Πόρτλαντ κ.α., εφαρμόζουν αυτήν την ιδέα ή παραπλήσιες με αυτήν.
Ανθρωποκεντρικός σχεδιασμός
Το όλο εγχείρημα μοιάζει ουτοπικό σήμερα, για τους ανθρώπους που μένουν σε μεγάλα αστικά κέντρα, διότι η κυκλοφοριακή συμφόρηση κοστίζει πολύ χρόνο και νεύρα για τους κατοίκους.
Είτε πρόκειται για τη μετακίνηση από και προς τη δουλειά, είτε προς τα καταστήματα, τα σχολεία, το ιατρείο, τα γήπεδα, τα πάρκα, τα εστιατόρια ή τα πολιτιστικά ιδρύματα, όλα έχουν να κάνουν με την «πρόσβαση για όλους οποιαδήποτε στιγμή», γράφει ο Κάρλος Μορένο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, ο οποίος διατύπωσε πρώτος την ιδέα το 2016.
Πρόκειται για μια ιδέα η οποία θέτει στην πρώτη γραμμή του πολεοδομικού σχεδιασμού, το ευ ζειν, τους ανθρώπους και τις ανάγκες τους, ένα είδος «ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού».
Χώροι πρασίνου, αθλητικές εγκαταστάσεις, κινηματογράφοι και καταστήματα πρέπει να κατασκευάζονται εκεί όπου ζουν οι άνθρωποι και όχι το αντίστροφο, σύμφωνα με τον Μπένγιαμιν Μπίτνερ, ειδικό κινητικότητας στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου.
Ο ίδιος αναφέρει πως δεν χρειάζεται να κατεδαφιστούν και να ξαναχτιστούν όλα, ο υπάρχων δημόσιος χώρος πρέπει απλώς να επανασχεδιαστεί.
Στην πόλη των 15 λεπτών υπάρχει ξεκάθαρο πλάνο για την έννοια της κινητικότητας
Λιγότερα αυτοκίνητα, περισσότερος χώρος για ποδηλάτες και για πεζούς, ασφαλείς διαδρομές για παιδιά, για άτομα με αναπηρία, για ηλικιωμένους και χώροι για κοινωνικές συναθροίσεις.
Ήδη σε όλο τον κόσμο 16 πόλεις έχουν εφαρμόσει το σχέδιο «πόλεις των 15 λεπτών» ή προτίθενται να το κάνουν με διάφορα προγράμματα. Τα οποία είτε αφορούν μεμονωμένες περιοχές, είτε ολόκληρο τον επανασχεδιασμό της πόλης.
Οι θεωρίες συνομωσίας
Ωστόσο, δεν είναι λίγοι αυτοί που ανησυχούν ότι οι «πόλεις των 15 λεπτών» θα είναι οι μελλοντικές φυλακές των κατοίκων στα μεγάλα αστικά κέντρα. Απομόνωση, αυξημένη επιτήρηση, υπερβολικοί περιορισμοί, είναι ορισμένες μονάχα από τις θεωρίες συνομωσίας που «διακινούνται» στο διαδίκτυο.
Οι κάτοικοι λοιπόν αυτών των πόλεων θα χρειάζονται ειδική άδεια για να εγκαταλείψουν τα στενά πλαίσια αυτής της πόλης.
Η Katie Hopkins, αρθρογράφος και πολιτική σχολιαστής, αποκαλεί αυτούς τους περιορισμούς ως «κλιματικούς αποκλεισμούς» που δεν έχουν κανένα απολύτως λόγο ύπαρξης, παρά μόνο στοχεύουν στη δημιουργία μιας κοινωνίας… ανδρείκελων.
Η πλέον όμως διαδεδομένη θεωρία στηρίζεται στις «πόλεις των 15 λεπτών» που υπάρχουν ήδη στην Κίνα
Στην Κίνα λοιπόν, υπάρχουν πολλές συνοικίες που χωρίζονται με φράχτες και η πύλη εισόδου φυλάσσεται. Σε ορισμένες μάλιστα από αυτές αν θέλετε να μπείτε ή να βγείτε, θα πρέπει προχωρήσετε σε σάρωση του προσώπου σας.
Ο Shitao Li, δημοσιογράφος στην κινεζική έκδοση της Deutsche Welle λέει ότι τα συστήματα αναγνώρισης προσώπου, οι περιφραγμένες συνοικίες και η μαζική επιτήρηση υπάρχουν στην Κίνα, αλλά δεν συνδέονται με τις «πόλεις των 15 λεπτών». Δημιουργήθηκαν ως μέτρα ασφαλείας την περίοδο του COVID-19. Βέβαια, συνεχίζουν να ισχύουν, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά στις θεωρίες συνομωσίας.
Προφανώς, κανείς δε μπορεί να κατηγορήσει αυτούς τους ανθρώπους για τις ιδέες τους και τα πιστεύω τους. Ο φόβος για το άγνωστο και τις επιπτώσεις που θα έχει στην καθημερινότητα τους, συνοδεύεται από θυμό.
Όχι γιατί υπάρχουν «ψεκασμένοι» πολίτες, αλλά κυρίως γιατί οι πολιτικοί ή τέλος πάντων οι υπεύθυνοι, για το εν λόγω εγχείρημα, δεν έχουν προβεί στις κατάλληλες εξηγήσεις του σχεδίου και του στόχου τους, στους πολίτες.
Γιγαντώνοντας τις θεωρίες συνωμοσίες, που πλέον στην εποχή των social media διακινούνται σε χρόνο DT.